Wprowadzenie do diety fodmap
Dieta FODMAP, opracowana przez naukowców z Monash University w Australii, jest specyficznym planem żywieniowym zaprojektowanym w celu zarządzania objawami zespołu jelita drażliwego (IBS) oraz innych zaburzeń trawiennych.
Nazwa “FODMAP” jest akronimem od angielskich słów: Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides and Polyols, które odnoszą się do grup fermentujących węglowodanów obecnych w wielu produktach spożywczych.
Czym są fodmap-y?
FODMAP-y to rodzaj węglowodanów, które są słabo wchłaniane w jelicie cienkim. Gdy dostają się do jelita grubego, są fermentowane przez bakterie jelitowe, co może prowadzić do produkcji gazów, wzdęć, bólu brzucha oraz innych nieprzyjemnych objawów trawiennych. Do głównych grup FODMAP-ów należą:
Oligosacharydy: Frukto-oligosacharydy (FOS) i galakto-oligosacharydy (GOS) występujące w cebuli, czosnku, pszenicy, roślinach strączkowych.
Disacharydy: Laktoza, znajdująca się w mleku i jego przetworach.
Monosacharydy: Fruktoza, której wysokie stężenie występuje w owocach jak jabłka, gruszki, a także w miodzie i syropach.
Poliole: Sorbitol, mannitol, ksylitol i maltitol, obecne w niektórych owocach i warzywach, a także w słodzikach.
Etapy diety fodmap
Dieta FODMAP jest zazwyczaj wdrażana w trzech głównych etapach:
Faza eliminacyjna: Trwa od 4 do 8 tygodni. W tym czasie pacjent eliminuje wszystkie produkty bogate w FODMAP-y, co pozwala na ocenę, czy to właśnie one są przyczyną objawów trawiennych.
Faza reintrodukcji: Trwa kilka tygodni. Stopniowo wprowadza się produkty zawierające poszczególne grupy FODMAP-ów, aby zidentyfikować, które konkretnie powodują objawy.
Faza personalizacji: Na podstawie wyników fazy reintrodukcji, dieta jest dostosowywana indywidualnie, eliminując jedynie te FODMAP-y, które wywołują objawy.
Korzyści i wyzwania diety fodmap
Dieta FODMAP jest skuteczna w łagodzeniu objawów IBS u wielu osób. Badania wykazują, że aż 70% pacjentów odczuwa znaczną poprawę. Oprócz zmniejszenia bólu brzucha i wzdęć, dieta może także poprawić ogólne samopoczucie i jakość życia.
Jednak dieta FODMAP nie jest pozbawiona wyzwań. Wymaga ścisłej kontroli nad spożywanymi produktami, co może być trudne w codziennym życiu. Dodatkowo, eliminacja wielu zdrowych produktów spożywczych może prowadzić do niedoborów żywieniowych, dlatego zaleca się konsultację z dietetykiem podczas stosowania tej diety.
Produkty bogate i ubogie w fodmap-y
W ramach diety FODMAP należy znać produkty, które są bogate oraz ubogie w FODMAP-y. Przykłady produktów bogatych w FODMAP-y to:
Jabłka, gruszki, mango, czereśnie
Mleko, jogurt, lody
Pszenica, żyto, cebula, czosnek
Rośliny strączkowe jak soczewica, ciecierzyca
Natomiast produkty ubogie w FODMAP-y to:
Banany, borówki, winogrona, pomarańcze
Laktoza-free mleko, twarde sery jak cheddar, parmezan
Ryż, ziemniaki, marchew, szpinak
Mięso, ryby, jaja
Dieta FODMAP może być skutecznym narzędziem w zarządzaniu objawami zespołu jelita drażliwego oraz innych zaburzeń trawiennych. Pomaga zidentyfikować i wyeliminować składniki pokarmowe, które powodują dyskomfort trawienny. Jednak jej stosowanie wymaga staranności i konsultacji z profesjonalistami, aby uniknąć potencjalnych niedoborów żywieniowych i zapewnić zrównoważone podejście do diety. Dzięki odpowiedniemu podejściu, dieta FODMAP może znacząco poprawić jakość życia osób cierpiących na problemy trawienne.
